อาหาร พลังงานและสารอาหารที่จำเป็นต่อร่างกาย

อาหาร เป็นสิ่งที่เราไม่สามารถขาดได้ในชีวิตประจำวัน เพราะมันคือแหล่งพลังงานและสารอาหารที่จำเป็นต่อการดำรงชีวิต การเลือกทานอาหารที่ดีและหลากหลายไม่เพียงแต่ช่วยให้ร่างกายแข็งแรง แต่ยังช่วยเสริมสร้างสุขภาพที่ดีในระยะยาว

อาหาร คือ สิ่งที่เรารับประทาน เพื่อให้ได้พลังงานและสารอาหารที่จำเป็นในการดำรงชีวิต การเจริญเติบโต และการทำงานของร่างกาย อาหารประกอบด้วยสารอาหารหลายประเภท เช่น คาร์โบไฮเดรต โปรตีน ไขมัน วิตามิน และแร่ธาตุ ซึ่งแต่ละประเภทมีบทบาทที่สำคัญต่อการรักษาสุขภาพและการทำงานของร่างกาย

อาหาร สามารถแบ่งได้เป็นหลายประเภทตามสารอาหารที่เป็นส่วนประกอบหลัก ซึ่งแต่ละประเภทก็จะมีหน้าที่และประโยชน์ที่แตกต่างกันไป

การทานอาหารที่หลากหลาย จะช่วยให้ร่างกายได้รับสารอาหารครบถ้วนและสมดุล ซึ่งส่งผลดีต่อสุขภาพในระยะยาว การทานอาหารในปริมาณที่เหมาะสมและครบทุกหมู่สารอาหารจะช่วยเสริมสร้างพลังงานและลดความเสี่ยงจากโรคต่างๆ เช่น โรคหัวใจ โรคเบาหวาน และโรคมะเร็ง

การทานอาหารที่หลากหลายช่วยอะไร?

• เสริมสร้างพลังงาน การทานอาหารที่มีแหล่งพลังงานต่างๆ จะช่วยให้ร่างกายมีกำลังในการทำกิจกรรมต่างๆ ตลอดวัน
• บำรุงระบบต่างๆ การทานอาหารที่เหมาะสมช่วยบำรุงระบบต่างๆ เช่น ระบบย่อยอาหาร ระบบประสาท ระบบภูมิคุ้มกัน
• ลดความเสี่ยงจากโรค อาหารที่ดีและหลากหลาย จะช่วยป้องกันและลดความเสี่ยงจากการเกิดโรคต่างๆ ที่เกี่ยวกับการขาดสารอาหาร

ความต้องการสารอาหารของแต่ละช่วงวัยนั้นแตกต่างกันออกไป ต่อไปนี้เป็นคำแนะนำในการเลือกอาหารที่เหมาะสมตามช่วงชีวิต

• เริ่มต้นวันใหม่ด้วยอาหารเช้าที่ดี การทานอาหารเช้าที่มีสารอาหารครบถ้วนเป็นการเริ่มต้นวันที่ดี เพราะอาหารเช้าช่วยเสริมสร้างพลังงานให้ร่างกายและสมองทำงานได้อย่างเต็มที่ในช่วงเช้า ควรทานอาหารที่มีทั้งคาร์โบไฮเดรต เช่น ข้าว ขนมปัง หรือซีเรียล และโปรตีน เช่น ไข่ โยเกิร์ต หรือถั่ว
• ทานอาหารหลากหลายทุกมื้อ ควรเลือกทานอาหารจากหลายๆ หมู่สารอาหารเพื่อให้ร่างกายได้รับสารอาหารที่ครบถ้วน เช่น การทานข้าวหรือแป้งในมื้อหลักเพื่อให้พลังงาน ผักและผลไม้เพื่อวิตามินและแร่ธาตุ, และโปรตีนจากเนื้อสัตว์หรือพืช เช่น ถั่ว ไข่ หรือปลา
• หลีกเลี่ยงอาหารแปรรูปและฟาสต์ฟู้ด อาหารที่ผ่านการแปรรูปมักจะมีเกลือ น้ำตาล ไขมัน และสารเคมีที่ไม่ดีต่อสุขภาพ การทานอาหารสดที่เป็นธรรมชาติจะดีกว่า อาหารแปรรูปเช่น ขนมขบเคี้ยว อาหารแช่แข็ง หรือฟาสต์ฟู้ดมีส่วนผสมที่สามารถทำให้ร่างกายสะสมสารพิษและเพิ่มความเสี่ยงต่อโรคอ้วนและโรคที่เกี่ยวกับระบบหัวใจ
• เลือกทานอาหารที่ย่อยง่ายและไม่หนัก หากคุณต้องทำงานหรือมีกิจกรรมในช่วงบ่าย การทานอาหารที่เบาและย่อยง่ายจะช่วยให้ร่างกายไม่รู้สึกหนักท้อง และไม่ทำให้เกิดอาการง่วงนอนหลังอาหาร เช่น สลัดผัก ผลไม้สด หรือข้าวกล้องกับเนื้อปลา
• การควบคุมขนาดอาหารในแต่ละมื้อ การทานอาหารที่มีขนาดพอเหมาะจะช่วยให้คุณควบคุมน้ำหนักได้ดีขึ้น ควรหลีกเลี่ยงการทานอาหารมากเกินไปในแต่ละมื้อ โดยการใช้จานขนาดเล็ก หรือแบ่งอาหารออกเป็นหลายๆ มื้อ เพื่อควบคุมปริมาณแคลอรี่ที่รับประทาน
• ดื่มน้ำให้เพียงพอ น้ำเป็นส่วนสำคัญในการทำให้ร่างกายทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ เช่น ช่วยในการย่อยอาหาร การดูดซึมสารอาหาร และการขับสารพิษออกจากร่างกาย ควรดื่มน้ำให้เพียงพอในแต่ละวัน เพื่อให้ร่างกายมีความชุ่มชื้น
• เลือกอาหารที่มีไฟเบอร์สูง การทานอาหารที่มีไฟเบอร์สูง เช่น ผัก ผลไม้ และธัญพืช จะช่วยส่งเสริมการย่อยอาหารและป้องกันอาการท้องผูก นอกจากนี้ยังช่วยลดระดับคอเลสเตอรอลในเลือดและช่วยควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด
• การทานของว่างอย่างสมดุล หากคุณรู้สึกหิวระหว่างวัน ควรเลือกทานของว่างที่มีคุณค่าทางโภชนาการ เช่น ถั่ว ผลไม้สด หรือโยเกิร์ต แทนการทานขนมหวานหรือขนมขบเคี้ยวที่มีน้ำตาลสูง
• ทานอาหารที่ปรุงด้วยวิธีที่ดีต่อสุขภาพ การเลือกปรุงอาหารด้วยวิธีที่ดีต่อสุขภาพ เช่น การต้ม อบ หรือย่าง แทนการทอด จะช่วยลดปริมาณไขมันที่อาจเกิดขึ้นในอาหาร และช่วยให้สารอาหารในอาหารคงอยู่มากที่สุด
• รับประทานอาหารในเวลาและสภาพแวดล้อมที่เหมาะสม ควรกินอาหารในเวลาที่เหมาะสมและในบรรยากาศที่ผ่อนคลาย เช่น การทานอาหารในช่วงเวลาที่ร่างกายต้องการพลังงาน เช่น มื้อเช้าและกลางวัน และหลีกเลี่ยงการทานอาหารในขณะที่เครียดหรือรีบเร่ง

การเลือกทานอาหารตามฤดูกาล ไม่เพียงแต่ช่วยให้คุณได้สัมผัสกับรสชาติของอาหารที่สดใหม่ แต่ยังช่วยให้ร่างกายได้รับสารอาหารที่เหมาะสมตามช่วงฤดูอีกด้วย

การเลือกซื้ออาหารอย่างมีสติและรอบคอบ จะช่วยให้คุณได้รับประโยชน์จากอาหารที่มีคุณค่าทางโภชนาการ

• เลือกอาหารสดและธรรมชาติ อาหารสด เช่น ผัก ผลไม้ เนื้อสัตว์สด และปลาจะมีสารอาหารที่สมบูรณ์และไม่มีสารเคมีที่เป็นอันตรายต่อร่างกาย
• อ่านฉลากก่อนซื้อ การอ่านฉลากอาหารช่วยให้คุณรู้ส่วนประกอบและปริมาณสารอาหารในอาหารนั้นๆ ซึ่งจะช่วยให้เลือกอาหารที่เหมาะสมกับความต้องการทางโภชนาการของคุณ
• หลีกเลี่ยงอาหารแปรรูปและฟาสต์ฟู้ด อาหารแปรรูปและฟาสต์ฟู้ดมักมีเกลือ น้ำตาล และไขมันในปริมาณสูง ซึ่งอาจส่งผลเสียต่อสุขภาพในระยะยาว

อาหาร มีบทบาทสำคัญต่อการดำรงชีวิตและสุขภาพของเรา การเลือกทานอาหารที่ดีและหลากหลายเป็นสิ่งสำคัญต่อการรักษาสุขภาพ โดยการรับประทานอาหารที่มีสารอาหารครบถ้วนจากทั้ง 5 หมู่ และเลือกทานอาหารที่เหมาะสมกับช่วงชีวิต จะช่วยเสริมสร้างพลังงาน ลดความเสี่ยงจากโรคต่างๆ และทำให้ร่างกายทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ หากใส่ใจเลือกทานอาหารอย่างถูกต้อง ร่างกายจะได้รับสารอาหารที่จำเป็นในการดำรงชีวิตอย่างมีประสิทธิภาพในระยะยาว